abbiàre , vrb Definitzione
fàere bia, prus bia, prus forte una cosa
Sinònimos e contràrios
abbiorare,
abbivare,
avivai,
priurire
/
agghegiare
| ctr.
ammoltighinare,
ammortiare
Frases
sos fritos de s'ilgerru los batiat a malu puntu abbiàndhelis sas piaes ◊ su sole umpare a s'abba faghet abbiare s'erva ◊ sa terra si unfrat a s'abberta de su sèmene chi si abbiat ◊ li at porridu de s'ànima un'isticu a l'inferchire in cudha antiga branca pro chi abbiet su truncu mesu sicu ◊ su riu abbiat sa costera saltiendhe in matedos e istrampos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
raviver
Ingresu
to revive
Ispagnolu
avivar,
reavivar
Italianu
ravvivare
Tedescu
wiederbeleben.
allutàe, allutài , vrb: allutare 1 Definitzione
agiummai coment'e allúere, foedhandho de is sentidos, de s'atentzione, de sa manera de fàere cosa, fàere prus biatzu
Sinònimos e contràrios
allutzare
/
abbiatzare,
abbibare
Maneras de nàrrere
csn:
a. is origas = fàghere bene atentzione, iscurtare bene; a. is ogus = abbaidare bene, abbèrrere bene sos ogros, abbaidendhe
Frases
sa discussioni fiat allutendusí sempri de prus ◊ allutarí is origas poita sa campana mala at pigau torra a sonai! (A.Cannas)◊ dónnia pitica cosa si faet allutare sos ogos ◊ Luisicu iat allutau is origas, ma no arrennesciat a cumprendi ◊ andendu su burricu pariat chi dhi fut benendu su sonnu, ma su meri dh'at fatu allutai apretendidhu a istrúmbulu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
raviver,
exciter
Ingresu
to revive,
to excite
Ispagnolu
avivar,
excitar
Italianu
ravvivare,
eccitare
Tedescu
beleben,
erregen.
arrevilíre , vrb Definitzione
torrare in bidóriu
Frases
de sas arbeghes ndi dhi at mortu sa metade: sas chi sunt abbarradas, lanzas e istasias, no si sunt arrevilias mancu in beranu
Tradutziones
Frantzesu
revitaliser
Ingresu
to revive
Ispagnolu
revitalizar
Italianu
rivitalizzare
Tedescu
wiederbeleben.
imbiatzài, imbiatzàre , vrb Definitzione
fàere biatzu, prus biu
Sinònimos e contràrios
abbiatzai,
abbibare,
abbiorare,
abiociai
Frases
in beranu s'imbiatzat sa vida ◊ maju cun sa luxi colori de arrosa imbiatzat corus e ogus!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
raviver
Ingresu
to revive
Ispagnolu
reavivar,
animar
Italianu
ravvivare,
riaccèndere
Tedescu
beleben.
ispabigliàre , vrb: ispibigliai,
ispibigliare,
spibigliai Definitzione
segare su pibillu abbruxau de is candhelas, ma fintzes arrangiare o pònnere su pibillu bonu; in cobertantza, fàere prus biu, prus ischidu, prus abbistu / i. su sonnu = catzare su sonnu
Sinònimos e contràrios
ispibillonai,
ispipigliare
2.
bídere des s'ama, si s'oju ispibíglias! ◊ sos tragos m'ispibigliaiant e bidio sos fumos de sos arrustos
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
moucher une bugie,
raviver
Ingresu
to snuff,
to revive
Ispagnolu
despabilar
Italianu
smoccolare,
ravvivare
Tedescu
schneuzen,
beleben.
sfoghigiài , vrb Definitzione
coment'e pigare fogu, èssere abbruxandho
Sinònimos e contràrios
afocazare,
brugiare,
scallentai
2.
sa Sardigna est dogna istadi sa própiu cosa, sfoghigiada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
brûler,
prendre feu
Ingresu
to revive
Ispagnolu
quemar
Italianu
rinfocolarsi
Tedescu
sich wieder erhitzen.